Ayrıntılar
* 1-Hipotez, problem cümlesi, alt problemlerin oluşturulması: Veri analizinin (tez analizi, anket analizi, spss analizi) amacına yönelik hipotezler kurulur/ araştırma soruları hazırlanır.
* 2-Anket hazırlama/geliştirme: Örneklemin profiline uygun sorular hazırlanır; hipotez, problem cümleleri ve uygulanacak testlere göre cevap seçenekleri belirlenir.
.... (
Devamı).
* 3-Örneklem sayısı/büyüklüğü hesaplama: Anket analizi, spss analizi, veri analizi sonuçlarının genellenebilirliği için örneklem sayısı belirlenir. Doğru yapılmayan örnekleme, sonuçların veya her şeyden önce çalışmanızın kabul edilmemesine neden olacaktır. Örnekleme hakkında bilgi için basit/temel bilgileri örneklem sayısı (büyüklüğü) hesaplama sayfasından inceleyebilirsiniz.
* 4-Veri girişi: Uygulama sonucu elde ettiğiniz verilerin doğru şekilde girilmesi (doğru veri girişi "spss_veri_girişi" gerekir. Her programda farklıdır; doğru veri analizi için, spss veri girişinin yapılması gerekir. Doğru girilmesi yüksek lisans / doktora çalışmalarında (makale, proje, ödev, tez) hızlı / doğru sonuçlar elde etmeniz için önemlidir.
* 5-Testler öncesi verilerin düzenlenmesi, hata kontrolü: Veri girişi sonrası hatalı girişlerin kontrolünün yapılması, düzenlenmesi gerekir. Düzenleme aşamasında çalışmanın amacı, hipotezleri / problem cümleleri dikkate alınır. Örneğin hipotezlerinizde herhangi bir değişkenin yaş ile ilişkisinin incelenmesini istiyorsanız yaş değerlerinin doğruluğunun kontrol edilmesi; karşılaştırma testleri için (t testi, varyans vs.) yaş değerlerinin kategorize edilmesi gerekir. Bu size grup sayılarının azaltılmasını sağladığı gibi konuyla ilgili önceki çalışmalardan elde edilen bulgularla karşılaştırmada kolaylık sağlayacaktır.
* 6-Parametrik sınamalar (normal dağılım, homojenlik, eşvaryanslılık vb.): Hangi yöntemin kullanılacağını belirleme aşamasında, çalışmalarda öncelik parametrik testlerdedir. Fakat her değişkene bu testler yapılmaz. Normallik sınaması, grup sayıları, değişkenlerin kategorik, sıralı veya sürekli ölçekte olması gibi yöntemlerle kontrol edilmektedir. Uygun olmayan değişkenlerin parametrik yöntemlerle test edilmesi hatalı sonuçlar elde edilmesine, sonuçların güvenilir olmamasına neden olacaktır.
* 7- Güvenirlik / geçerlik testleri (spss Cronbach, test-tekrar test, TBA, madde-toplam korelasyonu): Kullanılan testler "ölçmeyi ne kadar doğru yaptı; ölçmek istediğiniz davranış/olguları" ne düzeyde ölçebildi? Anket geliştirme, ölçek geliştirme için kullanılan ölçeğin "iç tutarlığı var mı?" gibi soruların cevapları aranır. Bu koşullar sağlanmadıysa elde ettiğiniz sonuçlar güvenilir değildir, kullandığınız yöntemler geçerli yöntemler değildir. Açıklayıcı faktör analizi, yapısal eşitlik modeli (doğrulayıcı faktör analizi, yol analizi), madde toplam korelasyonu.
* 8- Yapısal eşitlik modeli (doğrulayıcı faktör analizi, MSV, ASV, SCR, AVE): Daha önce geliştirilmiş veya yeni geliştirdiğiniz ölçeğin yapı geçerliğinin doğrulanması için yapısal eşitlik modeli kapsamında doğrulayıcı faktör analizinin yapılmasına ihtiyaç duyulabilir. Yapısal eşitlik modeli kapsamında doğrulayıcı faktör analizinin yanı sıra yakınsak ve ıraksak (ayırt edici) geçerlik çalışmalarına da ihtiyaç duyulmaktadır. Genellikle Lisrel veya AMOS programlarıyla gerçekleştirilen yapısal eşitlik modeli kapsamında SCR analizi (SCR=scale composit reliability - ölçeğin bileşik güvenirliği), AVE (ortalama çıkarılan varyans), ASV (paylaşılan varyans ortalaması- average shared variance), MSV (paylaşılan maksimum varyans -maximum shared variance) testlerini yapmaktayız. Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları kapsamında yapısal eşitlik modelinin kullanılması geliştirilen ölçeğin benzer örneklemler ile uygulandığında daha sağlam bir yapıda olmasını sağlayacaktır. Böylece yapısal eşitlik modeli kapsamında doğrulayıcı faktör analizi, yakınsak ve ıraksak geçerliği sağlanmış bir ölçek sonraki tekrarlarında madde kaybetmeyecek, yüksek varyans oranına sahip olabilecektir.
* 9- Hipotezlerin test edilmesi: Hipotez, problem/alt problem cümlelerine uygun karşılaştırma / ilişki testleri (spss ile veri analizi, anket analizi, tez analizi) yapılır. Genel olarak bu aşama hipotez testleri olarak görünse de aslında yukarıda sayılan tüm aşamalar veri analizi kapsamındadır. Hipotez testleri aşaması hipotezlerin uygun programlarla sınandığı (spss analizi), problem / alt problemlerin cevaplarının bulunduğu aşamadır. Karşılaştırma / ilişki testleri (spss anova, spss manova, bu aşamada yapılır.
* 10- Veri analizinden (spss analiz, tez analizi, anket analizi) elde edilen tablo ve grafiklerin yorumlanması / raporlanması (spss tablo yorumlama, spss_grafik): Bu aşama çalışmanın türü, enstitü/dergiye bağlı olarak materyal, yöntem, teknik, bulgular başlıkları altında yer alır. Hipotez testlerinden önceki tüm aşamalar materyal, yöntem / teknikler başlığı altında yer alırken hipotez testlerinden elde edilen sonuçların yorumlandığı (spss analiz yorumlama) bölüm genel olarak bulgular başlığı altında yer alır. Bu aşamada bulgular Word tablo/grafikleri haline getirilir, tüm çalışmalar yorumlanıp raporlanır.